Theo Bộ Công Thương, Nghị định 56, 57, 58/2025/NĐ-CP đã cắt giảm điều kiện, thủ tục, tạo thuận lợi cho người dân, doanh nghiệp phát triển điện mặt trời mái nhà.
Trong Nghị quyết 55-NQ/TW về định hướng Chiến lược phát triển năng lượng quốc gia của Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045; Luật Điện lực 61/2024/QH15 và Nghị quyết số 70-NQ/TW về bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia đến năm 2030, tầm nhìn năm 2045 đều ưu tiên khuyến khích phát triển năng lượng tái tạo, trong đó có điện mặt trời mái nhà tự sản xuất, tự tiêu thụ.
Theo ông Trần Hoài Trang – Phó Cục trưởng Cục Điện lực (Bộ Công Thương), Bộ Công Thương cũng tham mưu, xây dựng, trình Chính phủ Nghị định số 56, 57 và 58/2025/NĐ-CP. Trong đó đã nêu rõ quy định về việc phát triển điện mặt trời mái nhà tự sản, tự tiêu cần thông báo/đăng ký với cơ quan chức năng.
Các nội dung đã bám sát theo chỉ đạo của Trung ương là cắt giảm tối đa điều kiện, thủ tục hành chính, tạo điều kiện cho người dân, doanh nghiệp dễ dàng thực hiện.
Theo ông Trần Hoài Trang, trong Nghị định 58 cũng đã có quy định rõ về trách nhiệm của các cơ quan đơn vị. Theo đó, cơ quan quản lý nhà nước, đơn vị điện lực có trách nhiệm hướng dẫn tổ chức, cá nhân gửi thông báo thực hiện theo quy định pháp luật chuyên ngành khi tổ chức, cá nhân đề nghị.
Việc gửi thông báo hoặc thực hiện đăng ký phát triển nhằm hai mục đích cơ bản. Thứ nhất, thực hiện đúng quy định của pháp luật trong việc phát triển loại hình nguồn điện mặt trời mái nhà (về đầu tư, xây dựng, bảo vệ môi trường, phòng cháy chữa cháy và quy định pháp luật liên quan khác). Thứ hai, đảm bảo cơ quan quản lý nhà nước thực hiện tốt việc quản lý, đưa ra chính sách phù hợp với thực tiễn phát triển; giúp đơn vị điện lực quản lý, điều hành hệ thống điện an toàn, hiệu quả; trong đó có việc tính toán, dự báo nhu cầu phụ tải và xây dựng phương án vận hành phù hợp.
Chia sẻ thêm về kế hoạch phát triển điện mặt trời mái nhà, ông Trần Hoài Trang, Phó Cục trưởng Cục Điện lực cho biết, Cục đang xây dựng dự thảo quyết định của Thủ tướng Chính phủ về chính sách hỗ trợ cho loại nguồn này, đặc biệt là các hộ gia đình lắp đặt trên mái nhà để tự sản xuất, tự tiêu thụ.
Theo Quy hoạch điện VIII điều chỉnh, đến năm 2030 có thể đạt khoảng 14 triệu hộ gia đình tham gia, với công suất trung bình mỗi hộ từ 3-5 kW, tổng cộng chiếm khoảng 16% cơ cấu nguồn điện quốc gia. Chính sách này dự kiến sẽ có các cơ chế hỗ trợ về tài chính (hỗ trợ cố định từ nhà nước, hỗ trợ cho vay từ các ngân hàng), hỗ trợ kỹ thuật (các công ty điện lực địa phương có trách nhiệm hướng dẫn, hỗ trợ hộ gia đình trong việc lắp đặt, đảm bảo tiêu chí kỹ thuật). Điều này giúp đảm bảo an toàn vận hành, phòng chống cháy nổ, đồng thời thống kê nguồn điện mái nhà chính xác, phục vụ điều độ hệ thống điện quốc gia cũng như khu vực.
Bên cạnh đó, Bộ cũng đang đẩy mạnh thực hiện cơ chế mua bán điện trực tiếp; đang hoàn thiện cơ chế giá điện 2 thành phần để tạo sự công bằng, minh bạch cho mọi thành phần tham gia thị trường điện.
Các chính sách phát triển điện lực, năng lượng tái tạo, điện mặt trời mái nhà cũng đã được Bộ Công Thương nghiên cứu kinh nghiệm từ các nước phát triển như Đức, châu Âu, Trung Quốc và nhiều quốc gia khác để áp dụng tại Việt Nam sao cho phù hợp với xu hướng thay đổi của công nghệ, tình hình thực tiễn tại Việt Nam gắn với quá trình chuyển dịch năng lượng.
